Συνέντευξη στην Φωτεινή Νάσσου
H Λίνα Τσαλταμπάση Σπούδασε Θετικές Επιστήμες και Οικονομικά στο Α.Π.Θ. και στο Πανεπιστήμιο της Uppsala, με Μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Είναι η μόνη Ευρωπαία Σύμβουλος που εκπαιδεύτηκε από το ASAE στη Washington, κερδίζοντας 1 από τις 5 Υποτροφίες που δόθηκαν σε στελέχη, διεθνώς. Βραβεύτηκε για τα επιχειρηματικά της επιτεύγματα στις Βρυξέλλες, και αναγορεύτηκε ως «Πρέσβειρα Γυναικείας Επιχειρηματικότητας της Ε.Ε.». Είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος-Σ.Ε.Γ.Ε., Αντιπρόεδρος της Μεσογειακής Συνομοσπονδίας Γυναικείων Επαγγελματικών Φορέων (AFAEMME), κατέχει τη Γρα
μματεία της Διαβαλκανικής Συνομοσπονδίας Γυναικείων Επαγγελματικών Οργανώσεων (Balkan Coalition), ενώ είναι πιστοποιημένη Μέντορας νέων και γυναικών επιχειρηματιών.
Σήμερα «τρέχει» έναν Όμιλο Συμβουλευτικών Επιχειρήσεων, την OECON Group, με 6 συνολικά εταιρίες, συμμετοχή ως Business Angel σε άλλες 3 εταιρίες και παρουσία μέσω έργων σε περισσότερες από 60 χώρες.
Οι καθημερινές δράσεις σας δεν έχουν τέλος. Θα σας ρωτήσω ως γυναίκα, μητέρα και εργαζόμενη, πώς τα καταφέρνετε;
Όλα είναι θέμα απόφασης. Είναι όντως δύσκολο για μια γυναίκα να τα συνδυάζει όλα. Πολλές φορές πέρασα κρίση ταυτότητας, κυρίως για τη μητρική μου ικανότητα. Όμως, όσο μεγαλώνουμε, ωριμάζουμε, κάνουμε πράγματα δημιουργικά που αγαπάμε και μέσα από αυτά εξελισσόμαστε ως προσωπικότητες. Πείσμα, προσήλωση στο στόχο και αγάπη για αυτό που κάνουμε. Αυτή είναι η μαγική συνταγή!
Το αργότερο στις αρχές του 2023 αναμένεται να είναι έτοιμο και το δεύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στη Χαλκιδική. Πρόκειται για την πρώτη στην Ελλάδα, και μοναδική στην Ε.Ε., ενεργειακή κοινότητα γυναικών με την επωνυμία «WΕnCoop». Πώς έγινε η σύλληψη της ιδέας και πού αποσκοπεί;
Το Νοέμβριο του 2020 έπεσε στα χέρια μου μια μελέτη για την πολύ μικρή συμμετοχή των γυναικών στον κλάδο της Ενέργειας. Παγκοσμίως, τα ποσοστά είναι μονοψήφια. Καθώς ο ΣΕΓΕ έχει βασικό σκοπό την ενδυνάμωση των γυναικών σε όλους τους κλάδους της Οικονομίας, αμέσως σκέφτηκα πώς να ενδυναμώσουμε περισσότερες γυναίκες να μπουν στον κλάδο της Ενέργειας. Μελετώντας τη διεθνή βιβλιογραφία «έπεσα» πάνω στο μοντέλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων. Το συζήτησα εσωτερικά στο Δ.Σ., άρεσε ως ιδέα και αρχίσαμε να αναζητούμε «συμμάχους». Αναγκαστήκαμε να ανακαλύψουμε τα πάντα μόνες μας. Σε ότι αφορά στο ΣΕΓΕ η ενδυνάμωση και εκπαίδευση των πρώτων 500 γυναικών ήταν μόνο η αρχή. Σκοπεύουμε να αφήσουμε το αποτύπωμά μας και να αλλάξουμε τόσο τον αριθμό όσο και τον τρόπο με τον οποίο συμμετέχουν οι γυναίκες στην Οικονομία της Ενέργειας στην Ελλάδα.
Αναδειχθήκατε μεταξύ των 3 κορυφαίων «Γυναικών στην Ενέργεια» της Ευρώπης. Πώς μπορούν οι γυναίκες να συμμετέχουν στη πράσινη ενεργειακή μετάβαση;
Είχα την τιμή να επιλεγώ στις 3 κορυφαίες Γυναίκες στην Πράσινη Οικονομία. Το βραβείο αφορά σε γυναίκες οι οποίες ενδυναμώνουν τη θέση των γυναικών στην Πράσινη Οικονομία, είτε με την επιστημονική τους δουλειά, είτε με την κοινωνική και επιχειρηματική τους δράση. Για μένα ήταν μια απίστευτη αναγνώριση, καθώς καταδείκνυε τη δύναμη της WenCoop.
Οι γυναίκες προφανώς πρέπει να είναι μέρος της Πράσινης Ενεργειακής Μετάβασης. Η συμμετοχή τους σε όλους τους κλάδους της οικονομίας έχει ως αποτέλεσμα μια ισόρροπη κοινωνική συνανάπτυξη. Παράλληλα, συμμετέχοντας στην πράσινη μετάβαση ετοιμάζουν την επόμενη γενιά των «πράσινων» πολιτών.
Πώς στηρίζει ο ΣΕΓΕ τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και ενδυνάμωση;
Ο ΣΕΓΕ είναι η φωνή των Γυναικών Επιχειρηματιών στην Ελλάδα. Στηρίζουμε τις γυναίκες επιχειρηματίες με δράσεις Δικτύωσης, Εκπαίδευσης, Mentoring, Coaching. Σπουδαίο όμως είναι το έργο που κάνουμε και σε θέμα Πολιτικής Διαβούλευσης ώστε να μπορούν οι γυναίκες επιχειρηματίες να είναι στην ατζέντα των κυβερνήσεων, διαχρονικά.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο ΣΕΓΕ είναι ηγετικός φορέας. Παρέχουμε τεχνογνωσία στις ευρωπαίες συναδέλφους μας προκειμένου να υλοποιούν επιτυχημένες δράσεις στις χώρες τους.
Διατηρούμε τη Γεν. Γραμματεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την Α’ Αντιπροεδρία σε μεσογειακό επίπεδο και την Προεδρεία στα Βαλκάνια. Επίσης, μας έχουν ορίσει οι ευρωπαίες συνομόλογοί μας να είμαστε οι εκπρόσωποι τους στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών (ECOSOC). Έτσι, ισχυροποιούμε τη θέση μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και βοηθούμε τη διεθνοποίηση των μελών μας.
Η χώρα μας αντιμετωπίζει «επί ίσοις όροις» τις γυναίκες επιχειρηματίες;
Οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι οι πιο αδικημένες εργοδοτούμενες στη χώρα μας. Εργάζονται χωρίς καμία προστασία των γονεϊκών τους δικαιωμάτων και πηγαίνουν να γεννήσουν χωρίς καμία κρατική βοήθεια ή μέριμνα.
Γυναίκα επιχειρηματίας είναι η καταστηματάρχης της γειτονιάς μας, η γραφίστρια μας, η λογίστρια μας… Δεν είναι μια πλούσια γυναίκα με βοηθούς και νταντάδες. Στην εκκίνηση της, ιδίως όταν είναι αυτοδημιούργητη, παλεύει με την επιβίωση τη δική της και της επιχείρησης της.
Έχουμε συνηθίσει τις γυναίκες σε συγκεκριμένους ρόλους και είναι δυστυχώς αυταπόδεικτο ότι χρειάζεται να δουλέψουμε για να αλλάξουμε το πώς βλέπει η κοινωνία τις γυναίκες στο επιχειρείν.
Πώς στέκεται ο ΣΕΓΕ δίπλα στις γυναίκες-θύματα έμφυλης βίας;
Το έργο του ΣΕΓΕ ξεκίνησε πριν από 8 χρόνια. Δουλέψαμε μέσω ενός ευρωπαϊκού έργου για την οικονομική ενδυνάμωση των θυμάτων, δεδομένου ότι, διαφορετικά, δεν σπάει ο κακοποιητικός κύκλος. Μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος αποκτήσαμε τεχνογνωσία για το πώς να υποστηρίξουμε τις γυναίκες αυτές. Υπάρχουν γυναίκες που δεν γνώριζαν κάποιο επάγγελμα, κάποια τέχνη, τις διδάξαμε και τις βοηθήσαμε να σταθούν στα πόδια τους.
Τι είναι το #Kamiamoni;
Το #kamiamoni έρχεται να καλύψει κενά στην υποστήριξη των γυναικών-θυμάτων βίας. Για παράδειγμα, καλύπτει τα πρώτα έξοδα φιλοξενίας και τους εξασφαλίζει ένα ασφαλές καταφύγιο μέχρι να οδηγηθούν στις κρατικές δομές.
Είστε η πρώτη γυναίκα που κατήγγειλε δημόσια καθηγητή του ΑΠΘ για σεξουαλική παρενόχληση. Πώς διαχειριστήκατε το περιστατικό;
Την αντιμετώπισα εγκαίρως και είχα αμέριστη συμπαράσταση από τους οικείους μου. Οπότε είχα τη δύναμη να το διαχειριστώ.
Ήρθα σε επαφή με συμφοιτήτριες μου που εκδιώχθηκαν από τη σχολή, άλλαξε η ζωή τους και προφανώς υπέφεραν. Αυτές οι γυναίκες με ώθησαν να ανοίξω το κουτί της Πανδώρας και να «εκτεθώ» δημόσια. Όχι μόνο δεν είχα ανάγκη αυτή τη δημοσιότητα -όπως ειπώθηκε- αλλά επαγγελματικά με έβλαψε κιόλας.
Εξακολουθεί ο ρόλος της γυναίκας στην Ελλάδα να είναι βεβαρυμμένος λόγω των οικογενειακών υποχρεώσεων;
Δυστυχώς, η κατάσταση είναι πραγματικά άσχημη στην Ελλάδα. Οι γυναίκες παλεύουν να ισορροπήσουν, όταν η κύρια γονεϊκή μέριμνα, αλλά και η μέριμνα των ηλικιωμένων ή των εξαρτώμενων ατόμων τις επιβαρύνει σε ποσοστά ιδιαίτερα υψηλά. Θα πω μόνο ότι έχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την υποστήριξη της γονεϊκότητας παράλληλα με το Επιχειρείν. Ένα σχέδιο που σέρνεται χρόνια από γραφείο σε γραφείο και περιμένει κάποιον να το διαβάσει.
Συνεργάζεστε με την εκάστοτε κυβέρνηση; Λαμβάνεται επιδοτήσεις για το έργο σας;
Εμείς χτυπάμε τις πόρτες όλων των κυβερνήσεων γιατί είμαστε υπερκομματικό όργανο. Δυστυχώς, δεν έχουμε λάβει ούτε ένα ευρώ ως σήμερα από Κεντρική ή Περιφερειακή Διοίκηση. Οι πόροι μας προέρχονται αποκλειστικά από ευρωπαϊκά κονδύλια που διεκδικούμε, κάποιες δωρεές και πολλές εθελόντριες.
Είναι αξιοσημείωτο ότι κανένα από τα Μέλη Διοίκησης δεν βιοπορίζεται από το Σύνδεσμο. Είναι σημαντικό να το γνωρίζει αυτό ο κόσμος.
Τι ξεχωρίζει τελικά μια γυναίκα επιχειρηματία από έναν άντρα;
Η γυναίκα βλέπει την επιχειρηματικότητα και ως δημιουργία. Επίσης, επιστρέφει έμμεσα και άμεσα μεγάλο μέρος της κερδοφορία της στην κοινωνία. Οι άντρες είναι πιο χρηματοκεντρικοί. Αυτό δεν το λέω εγώ, το λένε άπειρες μελέτες, το λέει η Διεθνής Τράπεζα. Η γυναίκα επιχειρηματίας είναι πιο ανθρωποκεντρική και λειτουργεί με ενσυναίσθηση. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά νομίζω ότι είναι που τη διαφοροποιούν.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ανασφάλεια που εκφράζουν οι γυναίκες του «επιχειρείν»;
Πρώτη στη λίστα έρχεται η επαγγελματική ανάπτυξη και αμέσως μετά η ισορροπία επαγγελματικής-οικογενειακής ζωής.
Η πολιτεία, οι κυβερνήσεις και οι διάφοροι δήμοι – τοπικοί φορείς στηρίζουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα μέσα από έργα και προγράμματα;
Αναμένουμε με αγωνία να ακούσουμε τα προγράμματα για υποστήριξη του Γυναικείου Επιχειρείν που προβλέπονται από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Άλλωστε είναι στον κεντρικό σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τελευταία φορά που προκηρύχθηκε πρόγραμμα σοβαρό για το Γυναικείο Επιχειρείν ήταν πριν πολλά χρόνια.
Κάποιοι Δήμοι και Τοπικοί Φορείς έχουν κάνει μικροδράσεις, αλλά εντελώς περιστασιακά. Εμείς ξεκινάμε μια σοβαρή συνεργασία με κάποιους μικρότερους Δήμους που είναι πιο ευέλικτοι και θέλουμε να τους κάνουμε πιλότους καλών πρακτικών. Ένας από αυτούς είναι και ο Δήμος Κασσάνδρας που έχει μία από τις λίγες γυναίκες Δημάρχους, την κα Χαλκιά.
Πόσα ενεργά μέλη έχετε και πώς σχεδιάζετε τη δράση του συνδέσμου;
‘Έχουμε περισσότερα από 1200 μέλη και 10.000 επωφελούμενες.
Οι δράσεις σχεδιάζονται στις Ομάδες Συνεργασίας που συμμετέχουν περίπου 80-100 μέλη. Άλλες δράσεις ξεκινούν απευθείας από τη Διοίκηση, όπως τα WenCoop, ForME και #kamiamoni Στο Σύνδεσμο υπάρχει ο δημιουργικός καμβάς για κάθε γυναίκα που θέλει να αλληλεπιδράσει.
Πού παρατηρείται μεγαλύτερη πρόοδος των γυναικών στον κλάδο των επιχειρήσεων; Στην επαρχία ή τις μεγάλες πόλεις; Και σε ποια αντικείμενα στρέφονται συνήθως;
Αν και δεν υπάρχουν στατιστικά, από εμπειρία και μόνο θα έλεγα στις μεγάλες πόλεις. Οι γυναίκες κατά κύριο λόγο δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσίας γιατί έτσι απλά μπορούν να συνδυάσουν τις υψηλές υποχρεώσεις τους. Βέβαια, εμείς ως σύνδεσμος προσπαθούμε να βοηθήσουμε τη δραστηριότητα των γυναικών και σε μη παραδοσιακούς κλάδους.
