Δημοσιεύτηκε χθες 5 Ιουλίου 2023 η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου το 2023 στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Έκθεση αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι δράσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) εξελίσσονται ικανοποιητικά ενώ η υλοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (ΕΣΣΚΔ) για τα έτη 2022-2025 κινείται εντός των καθορισμένων χρονοδιαγραμμάτων.
Στην Έκθεση αναγνωρίζεται η σημαντική βελτίωση στην κατάταξη της Ελλάδας στον δείκτη CPI της Διεθνούς Διαφάνειας. Ειδικότερα, η Ελλάδα το 2022 βελτίωσε τη βαθμολογία της κατά 7 μονάδες (από 45 σε 52) και την κατάταξή της κατά 16 θέσεις (από 67η σε 51η) σε σχέση με το 2018. Η χώρα συγκεντρώνει 52 βαθμούς στην αξιολόγηση και καταλαμβάνει την 51η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, σημειώνοντας την υψηλότερη επίδοση της τελευταίας δεκαετίας και πλέον συγκαταλέγεται στο 30% των χωρών με τα καλύτερα αποτελέσματα παγκοσμίως.
Η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την πολιτική δώρου και τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων επιρροής (lobbying) αποτιμώνται θετικά. Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται η ανάγκη προγραμματισμού δράσεων ευαισθητοποίησης με στόχο την αύξηση των εγγραφών στο Μητρώο Διαφάνειας. Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλουν οι παρακάτω πρωτοβουλίες της ΕΑΔ: i) ο κώδικας δεοντολογίας για τους εκπροσώπους των ομάδων συμφερόντων, με πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επικοινωνία με τα θεσμικά όργανα ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και ακεραιότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και η αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων ή οποιασδήποτε αθέμιτης επιρροής και ii) ο εξειδικευμένος διαδικτυακός τόπος https://lobbying.aead. gr/.
Σημαντική πρόοδος διαπιστώνεται αναφορικά με τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και συστηματικής επαλήθευσης της ακρίβειας των δηλώσεων πόθεν έσχες καθώς η δευτερογενής νομοθεσία που επιτρέπει την πλήρη εφαρμογή του νόμου υιοθετήθηκε από τον Μάιο του 2022.
Η Έκθεση αναγνωρίζει επίσης την πρόοδο που έχει συντελεστεί όσον αφορά στο πεδίο της δημόσιας ακεραιότητας. Σε αυτή την κατεύθυνση, η ΕΑΔ συνέβαλε με τη δημοσίευση κώδικα συμπεριφοράς των αιρετών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και κώδικα ηθικής και επαγγελματικής συμπεριφοράς για τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα.
Στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων γίνεται ειδική αναφορά στο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας που συντονίζει η ΕΑΔ για την ενδυνάμωση της διαφάνειας και ακεραιότητας στον εν λόγω τομέα μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης κινδύνου.
Τέλος, στην Έκθεση γίνεται επίσης ειδική αναφορά στον νόμο για την προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ (ν.4990/2022), με τον οποίο η ΕΑΔ ορίζεται ως ο εξωτερικός δίαυλος για τη λήψη, διαχείριση και παρακολούθηση αναφορών σχετικά με παραβιάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου.
