Aπο τον Ζαχαρία Καπλανίδη, Οικονοµολόγο
Το 1945, και από τις 4 έως τις 11 Φεβρουαρίου στην Γιάλτα, και μάλιστα σε ένα ακίνητο που πριν από τον τελευταίο τσάρο της Ρωσίας ανήκε σε Έλληνα, τα «Λιβάντια», ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Φρανκλίνος Ρούσβελτ, ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης Ιωσήφ Στάλιν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ουίνστων Τσόρτσιλ, συναντήθηκαν στην περιβόητη διάσκεψη της Γιάλτας, 3 μόλις μήνες πριν από την είσοδο των Ρώσων στο Βερολίνο και την τυπική λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Πολλά έχουν ειπωθεί για την διάσκεψη αλλά το γεγονός ότι δεν κρατήθηκαν επίσημα πρακτικά !!, αλλά η κάθε αντιπροσωπεία των 3 Συμμαχικών Δυνάμεων συνέταξε τα δικά της, άφησε παράθυρο στους σύγχρονους ιστορικούς και αναλυτές για τις δικές τους εικασίες και εκδοχές. Το βέβαιο είναι από εκείνη την στιγμή, ο πλανήτης έμπαινε σε μια νέα τροχιά που δεν είχε καμία σχέση ούτε με την περίοδο του πολέμου αλλά ούτε και με την αυτήν που προηγήθηκε.
Χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης συντάσσονται με την σοσιαλιστική Σοβιετική Ένωση, ενώ σχηματίζεται και ένα group χωρών, στην αποκαλούμενη Δύση, που ασπάζεται τον καπιταλισμό συμπεριλαμβανομένων και της Δυτικής Γερμανίας και της ηττημένης Ιταλίας. Αρχίζει δε και επισήμως η περίοδος του «ψυχρού πολέμου», μεταξύ των δύο πλευρών, με τις γνωστές για τους περισσότερους από εμάς, οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές αλλά και στρατιωτικές συνέπειες. Πολλοί πιστεύουν, ότι στην Διάσκεψη της Γιάλτας, συμφωνήθηκαν οι ζώνες επιρροών των νικητών στην Ευρώπη κυρίως αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Άλλοι πάλι δεν το αποδέχονται δίνοντας την δική τους ερμηνεία στην διαμόρφωση ζωνών επιρροής του καπιταλισμού της Αμερικής – Αγγλίας, και του σοσιαλισμού της Σοβιετικής Ένωσης.
Ότι όμως και να θέλουν να πιστέψουν οι Ιστορικοί αναλυτές, το βέβαιο είναι, ότι σε εκείνο το τραπέζι στα « Λιβάντια», έγιναν σκληρές διαπραγματεύσεις για την επικυριαρχία των νικητών στον υπόλοιπο κόσμο. Για αυτές άλλωστε τις διαπραγματεύσεις κατηγορήθηκε, σχεδόν 2-3 χρόνια από τον θάνατο του, ο πρόεδρος Ρούσβελτ από τους ίδιους τους Αμερικανούς. Ο λόγος ….η υποχωρητικότητα του στις απαιτήσεις του Ιωσήφ Στάλιν στην Γιάλτα !!!.
Τι εννοούσαν οι Αμερικανοί υποχωρητικότητα αν όχι στις απαιτήσεις του Στάλιν για συμφωνημένες ζώνες επιρροής; πως προέκυψε ο διαμελισμός της Γερμανίας σε Δυτική και Ανατολική; πως αντιμετωπίσθηκε το Πολωνικό και Γιουγκοσλαβικό ζήτημα;
Ίσως ποτέ να μην μάθουμε με ακρίβεια τι ειπώθηκε στην διάσκεψη της Κριμαίας αλλά όλοι ζήσαμε πολλές δεκαετίες τις συνέπειες της. Συνέπειες που ακουμπούν και το παρόν και το μέλλον του παγκόσμιου γίγνεσθαι.
Και ερχόμαστε στο σήμερα, που κατά την άποψη μας, διαγράφεται μια νέα αλλά και άτυπη (;) Γιάλτα, εξίσου καθοριστική για το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό μέλλον του ταλαιπωρημένου πολλαπλώς δια «χειρός μας» πλανήτη.
Πρόκειται για τον οικονομικό αλλά και τοπικά ( Ουκρανία ) στρατιωτικού πολέμου μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η ραγδαία άνοδος της Κίνας εδώ και μια τουλάχιστον 15ετία, στον οικονομικό τομέα, με επακόλουθο την αύξηση της επιρροής της σε χώρες και στις πέντε Ηπείρους, ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της Αμερικής που σε καμία περίπτωση δεν θέλει να χάσει την πρωτοκαθεδρία.
Σ ’αυτήν την προσπάθεια είχε δίπλα της τους κλασσικούς συμμάχους όπως η Ε.Ε, η Αγγλία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Αυστραλία.
Από την άλλη πλευρά, συσπειρώνονται με την σειρά τους η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία, η νότια Αμερική (BRICS) αλλά και χώρες με «προηγούμενα» κατά της Αμερικής, όπως Ιράν, Ιράκ, Συρία κ.α. Προς το παρόν τα αποτελέσματα αυτού του ακήρυκτου, οικονομικού κατά βάσιν πολέμου, δεν είναι ιδιαίτερα επίπονα αν εξαιρέσει κανείς το παγκόσμιο φαινόμενο του πληθωρισμού και την δυστοκία στην εφοδιαστική αλυσίδα σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες. Εκτίμηση μου είναι ότι διανύουμε μια περίοδο που οι «δύο πλευρές» διαμορφώνουν τις συμμαχίες τους και δοκιμάζουν τις δυνάμεις των αντιπάλων.
Βρισκόμαστε συνεπώς στο σημείο μηδέν. Ένα βήμα ακόμα προς τα εμπρός ίσως είναι βήμα χωρίς επιστροφή στην επικείμενη οικονομική και όχι μόνο αντιπαλότητα. Ένα βήμα υποχώρησης, μπορεί να δώσει μια ευκαιρία στην ανθρωπότητα να επιστρέψει αλλά και να αναπτυχθεί μέσα σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού προς όφελος όλων μας.
Η Αμερική ας σκεφτεί ότι δεν έχει μόνο να χάσει από την περαιτέρω ανάπτυξη της Κίνας του 1.411.000,000 κατοίκων αλλά και να κερδίσει τα μέγιστα από μια γιγαντιαία αγορά που αυξάνει διαρκώς το διαθέσιμο εισόδημα των κατοίκων της.
Τεράστιες επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί ήδη και στις δύο πλευρές ενώ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος κρατικών ομολόγων της Αμερικής παγκοσμίως .
Σε αντίθετη περίπτωση, η Αμερική θα ωθήσει τα πράγματα σε έναν απρόβλεπτο για αυτήν οικονομικό πόλεμο, όπου στρατηγικές πρώτες ύλες που παράγονται κατά 70% στην Κίνα ή στις άλλες χώρες του συνασπισμού της, θα οδηγήσουν σημαντικούς οικονομικούς τομείς της χώρας αλλά και των συμμάχων της σε πραγματικό αδιέξοδο.
Πήραμε μια πρώτη γεύση, αυτήν την περίοδο, με τον πληθωρισμό, λόγω έλλειψης της προσφοράς. Στο επόμενο στάδιο τα πράγματα δεν θα είναι, πιστέψτε με, τόσο ήπια. Θα είναι εκθετικά. Από την άλλη πλευρά και η Κίνα και η Ρωσία θα πρέπει να σκεφθούν ξανά και ξανά τις συνέπειες μιας οικονομικής διπολικής εξέλιξης, Η Αμερική και η Ευρωπαϊκή ‘Ένωση είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς προϊόντων και των δύο κρατών, ενώ τεράστιες επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί σταυρωτά και στις δύο πλευρές.
Παράλληλα και στο βάθος του «διαδρόμου» του οικονομικού πολέμου παραμονεύει, αποδεδειγμένα ιστορικά, ο στρατιωτικός πόλεμος. Και όπως έχουν αναφέρει πολλοί και σημαντικοί άνθρωποι, σε έναν πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές . Όλοι μετρούν τεράστιες απώλειες.
Η Αμερική πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξη της Κίνας ή των Ινδιών ή την στρατηγική θέση στην ενέργεια της Ρωσίας. Και άλλωστε δεν έχει λόγο. Έχει τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως είναι η τεχνολογία, οι επιστήμες, και τώρα η τεχνητή νοημοσύνη. Ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη είναι ακόμα σε φρικτό στάδιο υποανάπτυξης και άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά από έλλειψη νερού, τροφής και κλιματικής αλλαγής. Και είναι πολλά εκατομμύρια. Περιμένουν από τις υπερδυνάμεις αυτού του πλανήτη να σκύψουν επιτέλους και να δώσουν χείρα βοηθείας. Είναι οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι που για όλους αυτούς τους παραπάνω λόγους, σχηματίζουν αμέτρητα καραβάνια μεταναστών που χάνονται στα νερά της Μεσογείου. Αντί λοιπόν από άχρηστους και επικίνδυνους ανταγωνισμούς και κροκοδείλια δάκρυα για την απώλεια μεταναστών να επιδοθούν οι ισχυροί μας σε έναν «πόλεμο» ανάπτυξης των υποβαθμισμένων χωρών της Ασίας και κυρίως της Αφρικής και εγώ τους διαβεβαιώνω, όσο και εάν ακούγεται εγωιστικό, ότι θα αυξήσουν και μόνο με αυτόν τον τρόπο, το παγκόσμιο ΑΕΠ, κατά τουλάχιστον 1,5 με 2 τοις εκατό. Και φυσικά ανάλογη αύξηση θα έχουν και τα Εθνικά τους ΑΕΠ, αφού αυτοί είναι οι κυρίαρχοι των εξαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες. Όλα τα άλλα είναι «κοκορομαχίες» και ανόητα εγωιστικά τερτίπια που καταλήγουν μόνο σε τεράστιες απώλειες ανθρώπων και υλικών και θέτουν τον πλανήτη στα πρόθυρα ενός πυρηνικού «ολέθρου».
Αν θέλεις να τονίσεις την ανωτερότητα σου, κάντο με ειρηνικό και δημιουργικό τρόπο, διαφορετικά κατεβαίνεις στο επίπεδο του κοινού εγκληματία.
Και αυτό το μήνυμα ισχύει και για τις δύο πλευρές.
Καλό καλοκαίρι
