Έφη Ρομποτή ,Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος,
Υπεύθυνη Τμήματος Αισθητικής Γυναικολογίας ΙΑΣΩ
efiroboti.com
facebook.com/EfiRoboti
youtube.com/efiroboti
linkedin.com/in/efi-roboti
instagram.com/efi_roboti
Δεν είναι λίγες οι γυναίκες, που βιώνουν σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές, τις ημέρες που προηγούνται της περιόδου τους. Όταν αυτές οι αλλαγές είναι αρκετά έντονες ώστε να διαταράσσουν την ποιότητα ζωής, την εργασιακή απόδοση και τις κοινωνικές δραστηριότητες, τότε πρόκειται για το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο (ΠΕΣ).
Ενώ το ήπιο πρήξιμο ή η ευερεθιστότητα είναι συνηθισμένα, το ΠΕΣ αφορά συμπτώματα που εμφανίζονται σχεδόν σε κάθε κύκλο και απαιτούν διαχείριση. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να πρόκειται για τη Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή, μια πιο σοβαρή μορφή με κυρίαρχα ψυχολογικά συμπτώματα.
Τα Συμπτώματα του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολυάριθμα και ποικίλα σε ένταση, επηρεάζοντας τόσο το σώμα όσο και τη διάθεση.
Σωματικά Συμπτώματα:
Πόνοι: Πονοκέφαλοι, ημικρανίες ή πόνος χαμηλά στην κοιλιά (δυσμηνόρροια).
Πεπτικές Διαταραχές: Φούσκωμα, κατακράτηση υγρών, αύξηση βάρους, αλλαγές στις εντερικές συνήθειες.
Μασταλγία: Πρήξιμο και πόνος (ευαισθησία) του στήθους.
Δέρμα & Ενέργεια: Αύξηση λιπαρότητας και ακμή, έντονη κόπωση, αίσθημα εξάντλησης.
Λαχτάρα για Φαγητό (Cravings): Συνήθως για γλυκά ή αλμυρά.
Ψυχολογικά & Συναισθηματικά Συμπτώματα:
Διαταραχές Διάθεσης: Ευερεθιστότητα, ξεσπάσματα θυμού, τάση για κλάμα, αυξημένο άγχος.
Δυσκολία Συγκέντρωσης: Έλλειψη προσοχής, δυσκολία λήψης αποφάσεων (επηρεάζει άμεσα την εργασία).
Διαταραχές Ύπνου: Υπνηλία ή, αντίθετα, αϋπνία.
Κοινωνική Απόσυρση: Αποφυγή κοινωνικών επαφών.
Αισθήματα θλίψης ή απελπισίας.
Διάγνωση
Η διάγνωση του ΠΕΣ είναι κλινική, καθώς δεν υπάρχει ειδική εργαστηριακή εξέταση. Βασίζεται στη συστηματική παρακολούθηση του κύκλου της γυναίκας.
Κριτήρια Διάγνωσης (σύμφωνα με διεθνείς οδηγίες):
Χρονική Εμφάνιση: Τα συμπτώματα πρέπει να ξεκινούν 2-5 ημέρες πριν την περίοδο, τουλάχιστον για τρεις συνεχόμενους κύκλους.
Ύφεση: Τα συμπτώματα πρέπει να υποχωρούν πλήρως το αργότερο 4 ημέρες μετά την έναρξη της περιόδου.
Επίπτωση στη Ζωή: Τα συμπτώματα παρεμποδίζουν σημαντικά τις συνήθεις δραστηριότητες (εργασία, σπουδές, κοινωνική ζωή).
Η γυναίκα πρέπει να διατηρεί ένα αναλυτικό ημερολόγιο των συμπτωμάτων της και της σχέσης τους με την ημερομηνία της περιόδου για τουλάχιστον 2-3 μήνες. Αυτό βοηθά στον αποκλεισμό άλλων παθήσεων και στην επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Διαφορική Διάγνωση και Επιβάρυνση Άλλων Παθήσεων
Είναι σημαντικό να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα, όπως:
Διαταραχές του θυρεοειδούς
Κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές
Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης
Περιεμμηνόπαυση
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Εκτός από την κατάθλιψη και τις αγχωτικές διαταραχές, μπορεί και άλλες παθήσεις να χειροτερέψουν όπως π.χ το άσθμα, οι αλλεργίες, η ημικρανία, οι επιληπτικές κρίσεις.
Στρατηγικές Αντιμετώπισης και Θεραπεία
Η αντιμετώπιση του προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου είναι πολυδιάστατη και εξατομικεύεται ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων.
1. Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής :
Διατροφή:
Σύνθετοι Υδατάνθρακες: Προτιμήστε τρόφιμα ολικής αλέσεως (ψωμί, μακαρόνια, καστανό ρύζι, όσπρια), καθώς μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση και να μειώσουν τη λαχτάρα για φαγητό.
Σταθερά Επίπεδα Σακχάρου: Καταναλώστε μικρά και συχνά γεύματα (π.χ. 3 κύρια και 2-3 μικρά σνακ όπως ξηροί καρποί, φρούτα, γιαούρτι) για να αποφύγετε τις απότομες πτώσεις σακχάρου.
Δραστική μείωση του αλατιού, της ζάχαρης, του καφέ/καφεΐνης και του αλκοόλ.
Συμπληρώματα: Ασβέστιο, Μαγνήσιο βιταμίνες E και του συμπλέγματος Β έχουν δείξει ευεργετική δράση.
Άσκηση:
Η τακτική αερόβια άσκηση (γρήγορο περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι) για τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, είναι κρίσιμη. Βοηθά στη μείωση της κόπωσης, της κατάθλιψης και του άγχους.
Διαχείριση Άγχους & Ύπνος:
Τεχνικές Χαλάρωσης: Yoga, διαλογισμός, ασκήσεις αναπνοών, μασάζ.
Επαρκής Ύπνος: Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για τη ρύθμιση της διάθεσης και της ενέργειας.
2. Φαρμακευτική Αγωγή (Για Έντονα Συμπτώματα):
Όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν αρκούν και η ζωή της γυναίκας επηρεάζεται σημαντικά, μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, πάντα με ιατρική καθοδήγηση:
Ορμονικές Θεραπείες: Αντισυλληπτικά δισκία που ρυθμίζουν τον κύκλο και μειώνουν την ένταση των ορμονικών διακυμάνσεων ή προγεστερόνη στη δεύτερη φάση του κύκλου.
Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ): Για την αντιμετώπιση του πόνου (πονοκέφαλοι, κράμπες).
Το ΠΕΣ δεν είναι απλά μια “κακή διάθεση” αλλά ένα αναγνωρισμένο ιατρικό σύνδρομο, που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα και την παραγωγικότητα. Η σωστή διάγνωση και η εξατομικευμένη αντιμετώπιση, επιτρέπουν στις γυναίκες, να διατηρήσουν την ενέργεια και την συγκέντρωσή τους, τόσο στην προσωπική τους ζωή όσο και στον εργασιακό τους χώρο.
