Aντιγόνη Λυμπεροπούλου, Διευθύνουσα Σύμβουλος Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων A.E.
Συνέντευξη στην Άννα Γριμάνη
Η αλήθεια για εκείνην συνδέεται με την αυθεντικότητα και την παραδοχή των προσωπικών ορίων. «Να είσαι αυθεντικός, να μην παίζεις ρόλους που προτάσσει η μόδα, να αναγνωρίζεις τα όριά σου και να μην φοβάσαι να πεις «δεν ξέρω» θα πει εμφατικά η Αντιγόνη Λυμπεροπούλου Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων A.E. (πρώην ΤΑΝΕΟ).
Εξόχως εργατική, η διοικητική δράση της στον οργανισμό ξεκινά το 2001 ως Διευθύντρια Επενδύσεων και στη συνέχεια CEO από τον Ιούλιο του 2020. Με εμπειρία σε θέματα επενδύσεων, Venture Capital, Private Equity, με συνέπεια και προσήλωση στον στόχο, ευελιξία, και αναλυτική ανάγνωση των δεδομένων, η ίδια, επιλέγει «την επικέντρωση στη λύση και όχι στο πρόβλημα».
Η σημερινή εποχή, απαιτεί σύνθεση ικανοτήτων και έκθεση σε πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα που σου επιτρέπουν μια ολιστική προσέγγιση, τονίζει. Στο ρόλο μου, η υπευθυνότητα είναι μονόδρομος».
Από ταξίδι σε ταξίδι, Ευρώπη, Ασία, ΗΠΑ για τις υποχρεώσεις της ΕΑΤΕ, παρούσα σε διεθνή συνέδρια και forum, μια σύγχρονη γυναίκα με θετική αύρα και δυναμισμό, πιστεύει σε πρότυπα και αξίες όπως και ότι μια γυναίκα μπορεί να είναι επαγγελματίας και μητέρα, ηγέτης και συμμέτοχος στη συλλογική πρόοδο. Θαυμάζει τους ανθρώπους με έμφυτη δύναμη και που τους διακρίνει η μη τυπική αριστεία. «Με συναρπάζει, λέει, ο ζήλος με τον οποίο κυνηγούν το προσωπικό τους ρεκόρ κάθε μέρα, ακόμα και όταν δεν τους βλέπει κανείς. Με εμπνέει η τέχνη του να βλέπουν ευκαιρίες εκεί που οι άλλοι βλέπουν εμπόδια. Ή να ανοίγουν νέα μονοπάτια».
Πως αποτιμάται η εμπειρία του να συμμετέχετε ενεργά στην ανάπτυξη της ΕΑΤΕ καθώς και του ευρύτερου ελληνικού οικοσυστήματος επιχειρηματικών κεφαλαίων.
Αισθάνομαι πραγματική τιμή και περηφάνεια ανήκοντας σε αυτή τη μικρή ομάδα που στήσαμε τον οργανισμό πριν από 25 χρόνια και συμβάλαμε στην ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος. Βήμα βήμα, άλλοτε με αργούς ρυθμούς και άλλοτε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, αλλά πάντα με ξεκάθαρο όραμα και γερές βάσεις, αναπτύχθηκε η ΕΑΤΕ και μαζί της και εγώ.
Μέσα σε αυτό το πολυδιάστατο και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον ωρίμασα, ως επαγγελματίας και ως άνθρωπος. Χρειάστηκε να αξιοποιήσω κάθε πληροφορία, γνώση, δεξιότητα και επαφή προκειμένου να συνεισφέρω στο χτίσιμο ενός οικοδομήματος που φιλοδοξούσε να αποτελέσει τον αξιόπιστο φορέα συνεπενδύσεων της χώρας.
Η μετάβαση σας στην διοίκηση.
Ναι, αυτή η διαδρομή με τις ανηφόρες και τις κατηφόρες της, με ισχυροποίησε και με βοήθησε να σταθώ στο ύψος των απαιτητικών υποχρεώσεων που έχει η διοίκηση αυτού του οργανισμού, πλαισιωμένη παράλληλα από μια εξαιρετική ομάδα συνεργατών. Η εμπειρία μου ήταν όχι μόνο επαγγελματικά καθοριστική, αλλά και βαθιά προσωπική. Η συμμετοχή σε έναν φορέα που επηρεάζει την οικονομία και παράλληλα διαμορφώνει κουλτούρα και προοπτική για το επιχειρείν, μου έδωσε την ευκαιρία να συνδεθώ με ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια πίστη στη συλλογική πρόοδο. Στον πυρήνα αυτής της διαδρομής βρίσκονται οι σχέσεις εμπιστοσύνης – μεταξύ συνεργατών, μετόχων, νέων επιχειρηματιών.
Στη βάση αυτή αναπτύχθηκε η ΕΑΤΕ έχοντας εξασφαλίσει σήμερα πάνω από 2 δις. ευρώ για επενδύσεις σε venture capital και private equity funds. Αποτελεί το κρατικό ταμείο επενδύσεων με συμμετοχές σε 35 επενδυτικά σχήματα που επενδύουν σε ελληνικές επιχειρήσεις σε όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομίας. Μετρήσαμε πριν λίγους μήνες τον αντίκτυπο της ΕΑΤΕ στο ελληνικό οικοσύστημα. Κύριο συμπέρασμα ήταν ότι κάθε ένα ευρώ δημοσίου χρήματος που επενδύεται από εμάς, κινητοποιεί άλλα 6,65 σε επίπεδο επενδύσεων και άλλα 23 στο σύνολο της εθνικής οικονομίας. Πρόκειται για εξαιρετική μόχλευση με πολλαπλάσια επίδραση στη χώρα.
Ορόσημα αυτής της πορείας είναι οι διεθνείς συνεργασίες που έχουν προσελκύσει σημαντικά κεφάλαια, όπως αυτή της Mubadala και της ADQ από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Σημαντικό επίτευγμα είναι επίσης το γεγονός ότι η ΕΑΤΕ πρωτοστατεί σε ευρωπαϊκά δίκτυα συνεργασιών και συμμετέχει ενεργά διαμορφώνοντας πολιτικές και δράσεις.
Αυτό το αποτύπωμα έχει και μη οικονομικές διαστάσεις;
Θα σας έλεγα ότι αυτές είναι ίσως οι πιο σημαντικές. Διότι είναι για όλους μας καθοριστικής αξίας το γεγονός ότι οι νέοι μας νιώθουν πλέον ότι μπορούν να επιχειρήσουν στη χώρα και ότι έχουν έναν φορέα που μπορεί να τους ακούσει και να τους στηρίξει. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι αυτοί που έφυγαν νιώθουν πως μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και ότι υπάρχει ένα επενδυτικό κεφάλαιο που αναζητά νέες ιδέες και επιχειρήσεις με όραμα. Η ΕΑΤΕ είναι μέρος του εθνικού brain regain.
Απαιτήθηκε και απαιτείται συλλογική προσπάθεια για να επιτευχθούν και να συντηρηθούν αυτοί οι στόχοι. Αυτό που κρατώ πιο έντονα είναι η δυναμική της «συλλογικής ευφυΐας» – η δημιουργική σύμπραξη διαφορετικών προσεγγίσεων με κοινό όραμα. Η δική μας στρατηγική έχει ως κεντρικό άξονα την ενδυνάμωση του οικοσυστήματος, συνεπώς η επιτυχία του οργανισμού είναι αναπόσπαστη από την επιτυχία του περιβάλλοντός του. Αυτή η προσέγγιση είναι και η βάση για βιώσιμη ανάπτυξη.
Πώς διαχειρίζεστε τις απαιτήσεις του ρόλου σας, σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον;
Με αλήθεια, με επιμονή, με συνέπεια και υπευθυνότητα. Η αλήθεια για μένα σημαίνει να είσαι αυθεντικός, να μην παίζεις ρόλους που προτάσσει η μόδα, να αναγνωρίζεις τα όριά σου και να μην φοβάσαι να πεις «δεν ξέρω». Αυτή η στάση καλλιεργεί εμπιστοσύνη – και με την εμπιστοσύνη μπορείς να χτίσεις ανθεκτικές ομάδες και δυνατές αποφάσεις.
Η επιμονή δεν έχει να κάνει με την άρνηση προσαρμογής, αλλά με τη συνέπεια στον στόχο. Σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, οι περισπασμοί είναι πολλοί. Το να μπορείς να κρατάς την πυξίδα σου –το γιατί κάνεις αυτό που κάνεις– είναι καθοριστικό. Δεν είναι θέμα ταλέντου ή δύναμης – είναι θέμα συνέπειας.
Παράλληλα, λόγω της φύσης του ρόλου μου, η υπευθυνότητα είναι μονόδρομος. Κάθε μικρή απόφαση, κάθε παράλειψη μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες. Όταν πορεύεσαι με υπευθυνότητα, αργά ή γρήγορα αυτό αναγνωρίζεται και αποκτάς την εμπιστοσύνη των συνομιλητών και των συνεργατών σου, θέτοντας ταυτόχρονα και πρότυπα αναφοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο, πορεύομαι με προσήλωση στον στόχο, βαθιά ανάλυση των δεδομένων, επιμονή στη λεπτομέρεια, ευελιξία αλλά και αφοσίωση στη λύση – όχι στο πρόβλημα.
Γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας – έχουν αλλάξει τα δεδομένα για την Ελλάδα;
Έχουν αλλάξει – και αυτό είναι ορατό, αλλά όχι αρκετό. Υπάρχουν γυναίκες σε θέσεις ευθύνης, που ηγούνται με στιβαρότητα, δυναμισμό και στρατηγική σκέψη, όχι όμως πολλές. Αν θέλουμε πραγματική αλλαγή, πρέπει να ενισχύσουμε την εκπροσώπηση σε όλα τα επίπεδα – και να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα που αποδέχεται διαφορετικά στυλ ηγεσίας.
Πιστεύω πολύ στη δύναμη του mentoring και των θετικών προτύπων – στο να βλέπει μια νεότερη γυναίκα ότι “γίνεται”. Ότι μπορεί να είναι και επαγγελματίας και μητέρα, και ηγέτης και συμμέτοχος. Αν συνεχίσουμε να δουλεύουμε προς τα εκεί με συνέπεια, η αλλαγή δεν θα είναι μόνο ποσοτική – θα είναι ποιοτική. Αυτό προϋποθέτει ότι κάθε μια από εμάς, προσωπικά και ονομαστικά οφείλει να στηρίξει, να αναδείξει τις γυναίκες που μπορεί. Αυτές τις γυναίκες που λάμπουν σιωπηλές και περιμένουν τη δική μας ενθάρρυνση και γιατί όχι πλαισίωση. Πρόκειται για μια διαδικασία που διαρκεί και που την έχουμε όλοι ανάγκη. Αναγνωρίζω και ευγνωμονώ τους ανθρώπους που με στήριξαν και με στηρίζουν και θεωρώ ηθική υποχρέωση να κάνω το ίδιο.
Η επιλογή των σπουδών σας, συνδέεται με στοχευμένη καριέρα;
Η βασική εκπαιδευτική κατεύθυνση σίγουρα δείχνει τον προσανατολισμό. Ωστόσο τολμώ να πω πως, δεν καθορίζει τη διαδρομή. Για παράδειγμα, είχα κλίση στις ξένες γλώσσες, στα μαθηματικά, στη φιλοσοφία αλλά με χαρακτήριζε η αναζήτηση της αλήθειας, η στοιχειοθέτηση επιχειρημάτων, η παρατηρητικότητα, η συσχέτιση και δημιουργία λογικών ακολουθιών… Οι άνθρωποι είμαστε ή οφείλουμε να είμαστε πολυδιάστατα όντα για να γινόμαστε όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένοι. Άρα χρειαζόμαστε σύνθεση γνώσεων και δεξιοτήτων. Χρειαζόμαστε μυαλά προπονημένα να μαθαίνουν, να προσαρμόζονται και να δημιουργούν. Ειδικά στη σημερινή εποχή που αντιμετωπίζει σύνθετα προβλήματα και ως εκ τούτου απαιτεί σύνθεση ικανοτήτων και έκθεση σε πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα που σου επιτρέπουν μια ολιστική προσέγγιση.
Κοιτώντας πίσω, διαπιστώνω ότι οι σπουδές μου αποτέλεσαν μια βάση εφοδίων – με δίδαξαν πώς να σκέφτομαι και όχι μόνο τι να ξέρω. Η πορεία μου διαμορφώθηκε δυναμικά στην πράξη και μέσω εξειδικευμένων μαθημάτων και πιστοποιήσεων. Σημαντική ωστόσο ήταν η αξία των ανθρώπων που γνώρισα και των δικτύων που δημιούργησα μέσα από την επιλογή των ιδρυμάτων που επέλεξα. Και ήμουν πολύ τυχερή σε αυτό.
Πώς καταπολεμούνται οι κύριες παθογένειες αυτής της χώρας; Σε τι φάση κρίνετε ότι βρισκόμαστε;
Με προβολή των θετικών προτύπων, ενίσχυση της συμμετοχής και προτεραιότητα στην εκπαίδευση των νέων. Έχουμε δυνατότητες, αλλά απαιτείται συστηματική προσήλωση στις αξίες. Πιστεύω ακράδαντα ότι το θετικό είναι πιο δυνατό από το αρνητικό. Άρα η σύνθεση θετικών αλυσίδων, με μικρές ομάδες που προσπαθούν, είναι η λύση. Αυτοί θα αποτελέσουν τα παραδείγματα που θα μιμηθούν οι άλλοι. Οφείλουμε να εντοπίσουμε τις παθογένειες και να τις εκλείψουμε από τις νέες γενιές. Αυτή είναι η ευθύνη μας.
Σε ευρύτερο επίπεδο, βασική παθογένεια είναι η έλλειψη εθνικής αυτοπεποίθησης.! Όλα όσα έχουμε βιώσει, σε τούτη τη γενιά, αλλά και συσσωρευμένα από τις παλιότερες γενιές, μας έχουν καταβάλει σε σημαντικό βαθμό. Θα πρέπει να ξαναβρούμε την περηφάνια μας και τη εσωτερική μας δύναμη και να την εξωτερικεύσουμε μαζί με τις ξεχωριστές μας αρετές. Είναι χρήσιμο, για να πάμε μπροστά, να κοιτάξουμε πίσω και να πάρουμε φόρα! Και να γιορτάζουμε κάθε μικρή ή μεγάλη επιτυχία.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση σταδιακής ανάκαμψης, με προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι όποιες παθογένειες μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Η συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης, ιδιωτικού τομέα και κοινωνίας των πολιτών είναι απαραίτητη για την επίτευξη μακροπρόθεσμων λύσεων και το βλέπουμε να λειτουργεί στην πράξη..
Ποιο θα λέγαμε ότι είναι, το εργαλείο για την διατήρηση της επιτυχίας;
Η επιτυχία είναι σαν τη θάλασσα, «έρχεται όταν ψαρεύεις», άρα είναι μια διαρκής διαδικασία, αρκετές φορές με τύχη αλλά πάντα με αποτέλεσμα. Και το λέω αυτό διότι το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα αυτοαναφορικό. Επιτυχία είναι η καθημερινή ικανοποίηση από την πρόοδο, και η χαρά του να βλέπεις άλλους γύρω σου να αναπτύσσονται. Όταν επενδύεις στους ανθρώπους, η επιτυχία σου πολλαπλασιάζεται. Προσπαθώ να συναναστρέφομαι ανθρώπους που με εμπνέουν και που εστιάζουν, όχι στο αποτέλεσμα, αλλά στη διαδρομή. Ανθρώπους με έμφυτη δύναμη, ανθρώπους που τους διακρίνει το φως που εκπέμπουν. Με συναρπάζει ο ζήλος με τον οποίο κυνηγούν το προσωπικό τους ρεκόρ κάθε μέρα, ακόμα και όταν δεν τους βλέπει κανείς. Με εμπνέει η τέχνη του να βλέπουν ευκαιρίες εκεί που οι άλλοι βλέπουν εμπόδια. Ή να ανοίγουν νέα μονοπάτια όταν όλοι οι δρόμοι μοιάζουν κλειστοί… ή ανύπαρκτοι. Με μαγεύει η δυνατότητα των ανθρώπων να συνδυάζουν εντελώς διαφορετικούς ρόλους και να τους καταφέρνουν, να αναγνωρίζουν σε κάθε βήμα ένα μάθημα και να το χρησιμοποιούν ως καύσιμο για το επόμενο βήμα. Με γοητεύει το ότι δεν φοβούνται να δείξουν την ευάλωτη πλευρά τους, αλλά να την αξιοποιούν ως προσόν που τελικά τους ενδυναμώνει και εξελίσσει.
Είναι ένα είδος μη τυπικής αριστείας, που δεν έχει μια στατική και μονοσήμαντη μορφή. Είναι η πυξίδα που μας καθοδηγεί να πλέουμε «μεθ’ ορμής ακαθέκτου», είτε κόντρα στον άνεμο, είτε τελικά με ευελιξία προσαρμογής στον καιρό. Όπως τον βρίσκεις τον καιρό τον αρμενίζεις. Βρίσκοντας μαζί, κάπου εκεί, και το προσωπικό μας ταλέντο, την δική μας επιτυχία με τρόπο μη συμβατικό, αλλά και βαθιά ουσιαστικό.
Δεν είμαι σίγουρη ότι έχω ανακαλύψει αυτό το προσωπικό μου ταλέντο ή ότι έχω κατακτήσει την επιτυχία! Υπάρχει όμως μια γοητεία στην αναζήτηση, μια διαρκής πάλη για βελτίωση, ένας συνεχής καθορισμός των μικρο-συντεταγμένων που ορίζουν τη διαδρομή… τις διαδρομές μας.
Οι βασικές αξίες στις σχέσεις σας.
Η δικαιοσύνη είναι για μένα θεμέλιο στις σχέσεις και στις αποφάσεις: να είσαι δίκαιος, ακόμα και όταν είναι δύσκολο. Η αισιοδοξία είναι στάση ζωής, απαραίτητη για να προχωράς μπροστά χωρίς να εγκλωβίζεσαι στα εμπόδια. Και η πίστη στους ανθρώπους και στους σκοπούς είναι αυτό που δίνει νόημα – γιατί καμία προσπάθεια δεν έχει αξία αν δεν περιλαμβάνει και τους άλλους.
Πορεύομαι σε όλα, ψάχνοντας λύση ακόμη κι εκεί, που όλα μοιάζουν χαμένα, μάταια. Αναζητώ διεξόδους, εναλλακτικές δοκιμάζοντας την ευρηματικότητα μου και ίσως τα όρια του κινδύνου, αλλά πάντα σε ότι ορίζει ο άξονας των αξιών μου. Επιθυμώ να είμαι περήφανη στο μέλλον για κάθε κίνηση και πράξη, για κάθε απόφαση του σήμερα.
