Η σημασία της βιομηχανίας
Η βιομηχανία είναι ο παραγωγικός πυρήνας και ο πυλώνας ανθεκτικότητας κάθε σύγχρονης οικονομίας, με πολύ-επίπεδα οφέλη για όλη την κοινωνία. Σε ένα κόσμο που αλλάζει συνεχώς αναδεικνύει την ανθεκτικότητά και τον κομβικό της ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη με τρόπο συμπεριληπτικό και βιώσιμο.
Η βιομηχανία κρατάει ζωντανή την περιφέρεια, προσφέροντας ένα μεγάλο αριθμό καλών θέσεων εργασίας, αλλά και αμοιβών. Επενδύει στους εργαζόμενους και στη διαρκή τους εξέλιξη και δίνει στους νέους σταθερές δουλειές. Σε κάθε εθνική δυσκολία, προσφέρει αρωγή σε κάθε γωνιά της χώρας με υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης. Συμβάλει σημαντικά στα δημόσια έσοδα και δημιουργεί ευρύτερα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα μέσω της αλληλεπίδρασής της με άλλους τομείς της οικονομίας. Η ανάπτυξη σε κλάδους όπως το εμπόριο, οι υπηρεσίες, η εφοδιαστική αλυσίδα, κ.ά., είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βιομηχανία. Τα κατεξοχήν εμπορεύσιμα προϊόντα που δημιουργεί, είναι η βάση των εξαγωγών και της βελτίωσης του εμπορικού ισοζυγίου. Στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, πρωτοπορεί, καινοτομεί και επενδύει, συχνά πριν από τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας. Τέλος ηγείται της προσπάθειας για πράσινη μετάβαση και κλιματική ουδετερότητα.
Όμως, η ανοδική πορεία δεν είναι νομοτελειακή μιας και η βιομηχανία είναι μπροστά σε νέες προκλήσεις. Για να τις αντιμετωπίσει, η Ελλάδα πρέπει να ανέβει κατηγορία στην ανάπτυξη, με σχέδιο, τομές και μικρές επαναστάσεις.
Η συνεισφορά της βιομηχανίας σε αριθμούς
Η βιομηχανία αυξάνει το αποτύπωμά της στην οικονομία. Το 2022 δημιούργησε το 14,4% του ΑΕΠ, έναντι 13,2% το 2010. Η μεταποίηση μόνο δημιούργησε το 10,3% του ΑΕΠ το 2022, από το 8,9% το 2010.
Η βιομηχανία είναι πάνω από όλα οι άνθρωποι της. Μετά το 2014, αύξησε τις θέσεις εργασίας κατά 31%. Πλέον, 1 στους 4 εργαζόμενους απασχολείται σε βιομηχανικές δραστηριότητες ή δραστηριότητες που οφείλονται στη βιομηχανία. Δίνει εργασία υψηλής εξειδίκευσης σε 3.500 ερευνητές πλήρους απασχόλησης έναντι 1.900 το 2011. Επίσης, προσφέρει 32% υψηλότερες μέσες αμοιβές σε σχέση με την υπόλοιπη οικονομία, επίδοση που είναι η υψηλότερη στην ΕΕ.
Παράγει διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα καλύπτοντας το 90% των εξαγωγών αγαθών. Η συνεισφορά των βιομηχανικών εξαγωγών στο ΑΕΠ τριπλασιάστηκε το 2022 σε σχέση με το 2010 (23,6% έναντι 8%).
Καινοτομεί, διπλασιάζοντας τα τελευταία δέκα χρόνια, τις δαπάνες για Έρευνα & Ανάπτυξη.
Είναι διαχρονικά σημαντική πηγή επενδύσεων με €22δισ. επενδύσεις από το 2010 σε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό και €38 δισ. ύψος συνολικών επενδύσεων.. Στη δημοσιονομική κρίση συνεισέφερε το 22-25% των επενδύσεων, τη στιγμή που η συμμετοχή της στο ΑΕΠ ήταν 12%.
Ηγείται της προσπάθειας για πράσινη μετάβαση και κλιματική ουδετερότητα, επενδύοντας στη μείωση των εκπομπών και στο ενισχυμένο αποτύπωμα των ΑΠΕ με αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου πάνω από 40%, καθώς στην προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών με πράσινα χαρακτηριστικά.
Έχει μεγάλη αλληλεπίδραση με την υπόλοιπη οικονομία με σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα: Για κάθε €1 άμεσης συνεισφοράς στο ΑΕΠ, προστίθενται συνολικά €2,8 στο ΑΕΠ. Επίσης, για κάθε νέα θέση εργασίας, η απασχόληση συνολικά στη χώρα αυξάνεται κατά 3,5 θέσεις εργασίας.
Η ισχυρή και σύγχρονη βιομηχανία περνάει μέσα από την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων
Η ανοδική πορεία της ελληνικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί σε ένα περιβάλλον μεγάλων προκλήσεων και ανατροπών. Με την ενεργειακή κρίση να επιβαρύνει τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, έρχεται στο προσκήνιο μια υπαρξιακή απειλή στην ευρωπαϊκή παραγωγή. Μια απειλή, που έχει επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα δομικά προβλήματα στην Ευρώπη (μαζί και στην Ελλάδα), όπου το κόστος φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας διατηρείται σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα των ανταγωνιστών (ειδικά των ΗΠΑ).
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη βιομηχανία στην ΕΕ (και την Ελλάδα) δημιουργείται λόγω του παγκόσμιου επενδυτικού ανταγωνισμού. Τα σημαντικά επενδυτικά κίνητρα στις ΗΠΑ σε συνδυασμό με τη σημαντική διαφορά ενεργειακού κόστους και τη δραστικά μειωμένη γραφειοκρατία δημιουργούν συνθήκες για μαζική φυγή επιχειρήσεων (κυρίως ενεργοβόρων) από την ΕΕ και το ενδεχόμενο ενός νέου κύματος αποβιομηχανοποίησης.
Οι προκλήσεις όμως δεν αφορούν μόνο στο κόστος. Είναι πολυποίκιλες και εκτείνονται από την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, με περισσότερες επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής, την αύξηση των εξαγωγών, την παραγωγική μεγέθυνση των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, την ανάπτυξη της ικανότητάς τους να καινοτομούν, την ενίσχυση της απασχόλησης υψηλής εξειδίκευσης και τεχνολογικής έντασης, την μετάβαση σε οικονομία μηδενικών εκπομπών με προώθηση και της κυκλικής οικονομίας, και της ενεργειακής εξοικονόμησης. Παράλληλα, η εντατική ανάπτυξη σύγχρονων γνώσεων και δεξιοτήτων με επίκεντρο την παραγωγή και η συστηματική ωρίμανση συνεργασιών μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και χρηματοδοτικών φορέων θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο, τόσο για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, όσο και για την προοπτική των νέων.
Ο δρόμος μέχρι το 2030
Η ελληνική βιομηχανία βρίσκεται σε μία νέα εποχή, όπου δομικές αλλαγές μετασχηματίζουν τα διεθνή παραγωγικά οικοσυστήματα και νέες επιτακτικές προκλήσεις αναζητούν πειστικές απαντήσεις. Από τους δείκτες του ΣΕΒ (εδώ) διαφαίνονται σημαντικές δυνατότητες επιτυχίας εφόσον αντιμετωπιστούν οι σημαντικές προκλήσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι εφικτός ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 15% του ΑΕΠ για τη μεταποίηση, και του 20% του ΑΕΠ για τη βιομηχανία. Και αυτό γιατί η θετική συγκυρία της ευρωπαϊκής προσπάθειας «επαναπατρισμού» μέρους της παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας στην Ευρώπη, δημιουργεί και ευκαιρίες για τη χώρα που δεν πρέπει να χαθούν. Πρόκειται για κεντρικής σημασίας ζητήματα σε μια περίοδο που ξεκινάει ο δημόσιος διάλογος σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπροστά σε καινοφανή και πιεστικά διλήμματα στη χάραξη βιομηχανικής πολιτικής πέρα από την στρατηγική αυτονομία και την πράσινη μετάβαση.
Όμως, η ανάπτυξη δεν είναι νομοτελειακή. Για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, συγκλίνοντας με τις επιδόσεις της ΕΕ, η Ελλάδα πρέπει να «ανέβει κατηγορία» με σχέδιο, τομές και μικρές επαναστάσεις.
Προϋποθέσεις για τη βιομηχανία των δυνατοτήτων μας
Μεγέθυνση των επιχειρήσεων για περισσότερη καινοτομία, εξωστρέφεια και διεθνή ανταγωνιστικότητα
Ενίσχυση των επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας με εγχώριο αποτύπωμα και δουλειές σε πράσινες ή ψηφιακές τεχνολογίες, τεχνολογίες βελτίωσης περιβαλλοντικών επιδόσεων, παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών για την απεξάρτηση από τρίτες χώρες, ώστε να αποφευχθεί η αποβιομηχάνιση
Ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση με διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας.
Εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας και ένα άλμα μπροστά στην ανάπτυξη ταλέντου. Η ποσοτική και ποιοτική έλλειψη εργαζομένων σε τεχνικά επαγγέλματα αλλά και σε επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης πρέπει να καλυφθεί ώστε να μην εξελιχθεί σε αναπτυξιακό ανάχωμα, σε συνδυασμό με τις χρόνιες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις στην αγορά εργασίας
Ισότητα στην εργασία, χωρίς αποκλεισμούς με ανάδειξη του πλούτου ιδεών που φέρνει κάθε εργαζόμενη/ος
Δομική μείωση της γραφειοκρατίας. Η προσέλκυση επενδύσεων βασίζεται μεν σε επιδοτήσεις, αλλά κερδίζεται με την απλούστερη λειτουργία των επιχειρήσεων. Πλέον, κανένας νόμος για τη βιομηχανία δεν πρέπει να ψηφίζεται αν προσθέτει περισσότερη γραφειοκρατία από ό,τι αφαιρεί.
Έγκαιρη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που απαιτεί νέα λογική στο σχεδιασμό των υποδομών, αλλά και νέες διαδικασίες πολιτικής προστασίας και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.
1. Η σημασία της βιομηχανίας
Η ελληνική βιομηχανία2 παρά τις διαδοχικές κρίσεις (δημοσιονομική, υγειονομική, γεωπολιτική, ενεργειακή, πληθωρισμού), και σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, έχει επιδείξει ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα, διατηρώντας και σταδιακά αυξάνοντας την απασχόληση και συντελώντας καταλυτικά στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Ο κλάδος, μέσα σε 12 χρόνια, έχει αυξήσει τη συμμετοχή του στην προστιθέμενη αξία της οικονομίας (κατά 1,2 π.μ.), στο εξαγωγικό εμπόριο (κατά 5 π.μ.) και στην επενδυτική δραστηριότητα (κατά 6 π.μ). Βελτιώνει την παραγωγικότητα εργασίας (+27%), συμμετέχει ενεργά στην ερευνητική δραστηριότητα, παρέχει καλύτερους μισθούς σε σχέση με τους περισσότερους κλάδους, ενώ ηγείται της προσπάθειας μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της χώρας.
Χαρακτηριστική είναι η ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής μετά το 2014, με αποτέλεσμα ο κλάδος μέχρι το 2022 να έχει καλύψει τις απώλειες των ετών όπου η ύφεση της οικονομίας ήταν εντονότερη (Δ1). Κατά την περίοδο 2010-2022, οι επιμέρους βιομηχανικοί κλάδοι που κατέγραψαν την μεγαλύτερη αύξηση παραγωγής ήταν ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός (+191%), η φαρμακοβιομηχανία (+144%), τα βασικά μέταλλα (+36%), τα χημικά προϊόντα (+19,6%), τα προϊόντα χάρτου (+16%) και τα πλαστικά (+15,8%) (Δ2).
Η περαιτέρω ενίσχυση του αποτυπώματος της βιομηχανίας στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική προοπτική, σήμερα και για το μέλλον, θα βασιστεί στη συνέχιση της προόδου και προσπάθειας των τελευταίων χρόνων, τις μεταρρυθμίσεις και τη διαρκή ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου, στηρίζοντας έτσι το βιοτικό επίπεδο και την ευημερία όλης της χώρας.
Τα παραπάνω δεν προκύπτουν μόνο εμπειρικά ή εξετάζοντας την πορεία των ηγέτιδων χωρών. Αντίθετα, η αξιολόγηση 24 συνολικά δεικτών που σχετίζονται με τη Βιομηχανία σε 5 βασικούς Πυλώνες οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας (Οικονομία, Εξωστρέφεια, Επενδύσεις & Καινοτομία, Απασχόληση & Κατάρτιση, Πράσινη μετάβαση) δείχνει τις πολλαπλασιαστικές και επιδραστικές της ικανότητες και στην Ελλάδα. Δείτε εδώ την πλήρη ανάλυση των 24 δεικτών.
Για αυτό αποτελεί και πηγή κοινωνικής προοπτικής, τονώνοντας την απασχόληση με νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, ενώ δημιουργεί και ζήτηση για εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες, κυρίως τεχνολογικού και τεχνικού προσανατολισμού.
2. Η βιομηχανία σήμερα – και με το βλέμμα στο μέλλον
2.1 Σημαντικό αποτύπωμα στην οικονομία
Η ελληνική βιομηχανία σήμερα, έχει καταφέρει να ανακάμψει από τη δραστική επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος την προηγούμενη δεκαετία, και να αποτελεί ξανά ζωτικό κλάδο και σημείο αναφοράς για την εθνική οικονομία. Ειδικότερα:
Η ευρύτερη βιομηχανία3 το 2022 δημιούργησε το 14,4% του ΑΕΠ, όταν πριν από μια δωδεκαετία αντιστοιχούσε στο 13,2% (σε σταθερές τιμές 2015). Αντίστοιχα, η μεταποίηση το 2022 δημιούργησε το 10,3% του ΑΕΠ, από 8,9% το 2010 (σε σταθερές τιμές 2015).
Η παραγωγικότητα εργασίας βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό, φτάνοντας στα €81.200 ανά απασχολούμενο το 2022 ποσό που είναι κατά 38% μεγαλύτερο από ό,τι στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, και που αποτελεί την 13η υψηλότερη επίδοση στην ΕΕ.
Παράλληλα, συμβάλει περισσότερο από το ποσοστό ΑΕΠ που της αναλογεί στους μισθούς (κατά 14%) και στις εργοδοτικές εισφορές (κατά 12%).
Οι στόχοι για το μέλλον, αφορούν κυρίως στη διεύρυνση του αποτυπώματός της στην εθνική οικονομία μέσω:
της αύξησης της συμβολής της στο ΑΕΠ (π.χ. μεταποίηση στο 15%) και της σταδιακής σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μ.ό. (15,4% – 20η θέση στην ΕΕ για το 2022),
της παραγωγικής μεγέθυνσης των επιχειρήσεων. Στη χώρα μας, το 99,87% των μεταποιητικών επιχειρήσεων είναι ΜμΕ, ενώ το 93,79% απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα. Όμως, η μεγέθυνση, εκτός της σύγκλισης με τις ευρωπαϊκές επιδόσεις, θα συμβάλει τα μέγιστα και στην αύξηση της απασχόλησης.
της αύξησης των επενδύσεων σε τεχνολογικές λύσεις μηδενικών εκπομπών ΑΕΘ, και της ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών μοντέλων που θα συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μετάβαση της χώρας στην κλιματική ουδετερότητα.
2.2 Σημαντικό ποσοστό της συνολικής απασχόλησης, με σταθερές και καλά αμειβόμενες δουλειές και έμφαση στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού
Η ποσοστιαία συμμετοχή της βιομηχανίας στην απασχόληση ανέρχεται σε 12% (2022) και βαίνει αυξανόμενη ήδη από το 2014. Ο αριθμός των θέσεων εργασίας ανακάμπτει (από το 2014) κατά +31% με 116.800 επιπλέον θέσεις. Είναι η μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδος στην ΕΕ, καλύπτοντας αρκετά μεγάλο μέρος των απωλειών θέσεων εργασίας από την οικονομική κρίση.
Η βιομηχανία προσφέρει υψηλότερες απολαβές σε σχέση με τους περισσότερους κλάδους. Τα τελευταία χρόνια, ο μέσος ετήσιος μισθός στη βιομηχανία υπερβαίνει την αντίστοιχη επίδοση στο σύνολο της οικονομίας κατά 26-32%, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην ΕΕ. Οι μέσες ετήσιες αποδοχές των μισθωτών στη βιομηχανία, ανέρχονται σε €26.100 (2022). Σημειώνεται ότι σε Τσεχία και Πορτογαλία, οι απολαβές του κλάδου υπολείπονται συγκριτικά με την οικονομία (18η και 21η θέση αντίστοιχα).
Καίριας σημασίας πρόκληση για το μέλλον είναι η προσαρμογή των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου στις απαιτήσεις της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης. Σε αυτή την κατεύθυνση, πρώτα κρίσιμα ζητούμενα είναι:
Η περαιτέρω ανάπτυξη εργαζομένων υψηλών δεξιοτήτων/προσόντων, σε συνάρτηση με την εξέλιξη της τεχνολογίας τόσο για την προσωπική τους ανάπτυξη όσο και για τη δημιουργία επιχειρηματικής αξίας. Η κατηγορία αυτή καταλαμβάνει το 22,5% του συνόλου των εργαζομένων, έναντι 31,5%, του ευρωπαϊκού μ.ό.. (23η στην ΕΕ). Σημειώνεται ότι η ελληνική βιομηχανία εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων μεσαίων προσόντων στην ΕΕ (50,6%).
Η ενίσχυση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων (26η θέση στην ΕΕ), με μόλις το 24% των ελληνικών βιομηχανιών να συμμετέχουν σε αυτά. Η ανάπτυξη κουλτούρας διά βίου μάθησης, αφορά, και ωφελεί, τόσο τους ίδιους τους εργαζόμενους όσο και τις επιχειρήσεις στην προσπάθεια προσαρμογής μεταξύ άλλων, στην πράσινη μετάβαση.
2.3 Πυλώνας περιφερειακής ανάπτυξης
Η βιομηχανία σήμερα είναι σημαντική πηγή περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ για κάποιες Περιφέρειες αποτελεί την κύρια παραγωγική δραστηριότητα και βασικό πυλώνα στήριξης των τοπικών οικονομιών. Ειδικότερα:
Η βιομηχανία δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην περιφέρεια. Συγκεκριμένα, δημιουργεί το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής προστιθέμενης αξίας των τοπικών οικονομιών σε Στερεά Ελλάδα (43%), Δυτ. Μακεδονία (36,5%), Πελοπόννησος (27%)4, Αν. Μακεδονία & Θράκη (19%) και Κεντρική Μακεδονία (16,5%). Αντιθέτως, η δημιουργηθείσα προστιθέμενη αξία είναι χαμηλότερη σε Βόρειο Αιγαίο (9%), Νότιο Αιγαίο (8%) και Ιόνια Νησιά (5%) (Δ3).
Εκτός της Αττικής, που είναι καρδιά της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας, με ποσοστό 34% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) της βιομηχανίας. Ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία (15%) και η Στερεά Ελλάδα (14%)5, που από κοινού με την Αττική συγκεντρώνουν πάνω από το 60% της παραγωγής.
Ιδιαίτερα δυναμική παρουσιάζει η βιομηχανία στη Στερεά Ελλάδα, η οποία κατά την τελευταία δεκαετία έχει αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής της στην ΑΠΑ της περιοχής κατά 12,5 π.μ. Ακολούθως, το αντίστοιχο μερίδιο στην Πελοπόννησο ενισχύθηκε κατά 9 π.μ.
Κύριος στόχος για το μέλλον σε όρους περιφερειακής ανάπτυξης είναι η αξιοποίηση τοπικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, η δημιουργία τεχνολογικών και επιχειρηματικών οικοσυστημάτων με επίκεντρο τα περιφερειακά πανεπιστήμια και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ώστε η βιομηχανία στην περιφέρεια να στηρίξει ακόμη περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των τοπικών κοινωνιών.
Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη για τις περιοχές που επλήγησαν από πρωτοφανείς φυσικές καταστροφές (Θεσσαλία, Θράκη) με τεράστιες ανάγκες αναπλήρωσης ζωτικών υποδομών, ζωικού κεφαλαίου και παραγωγικού εξοπλισμού, αλλά και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας και της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων όπως και για περιοχές που εμπίπτουν στα σχέδια δίκαιης μετάβασης (Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη, κ.ά.).
2.4 Διαχρονικός επενδυτής στην τεχνολογία και στην καινοτομία
Μέσω των επενδύσεων στην Έρευνα και Ανάπτυξη, η βιομηχανία παράγει νέα εμπορεύσιμα προϊόντα, αλλά και εμπορεύσιμη καινοτομία, και ενισχύει περαιτέρω τη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων, να καινοτομούν αλλά και να ενσωματώνουν σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία στη λειτουργία τους. Ενδεικτικά:
Η βιομηχανία εκπροσωπεί το 17% των συνολικών επενδύσεων (αύξηση 6 π.μ. την τελευταία δεκαετία), τη στιγμή που οι επενδύσεις άλλων κλάδων έχουν υποχωρήσει. Η βιομηχανία τη δεκαετία 2010-2021 επένδυσε συνολικά €38 δισ.
Η επένδυση στην Έρευνα και Ανάπτυξη αντιστοιχεί στο 17% του συνόλου, ενώ έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2011 (€420 εκ. το 2021 από €197 εκ. το 2011).
Ανοδική είναι και η πορεία των επενδύσεων σε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό (+55% την περίοδο 2010-2021, στα €3 δισ.). Πλέον, ο κλάδος καταλαμβάνει το 26,3% της επενδυτικής δραστηριότητας της χώρας στην εν λόγω κατηγορία (από 15,9% το 2010), επιδεικνύοντας τάση για εκσυγχρονισμό λειτουργιών, αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση της παραγωγής. Συνολικά, από το 2010 έως το 2021 η βιομηχανία επένδυσε για τους σκοπούς αυτούς σχεδόν €22 δισ.
2.5 Κινητήριος μοχλός του εξαγωγικού εμπορίου
Την τελευταία δεκαετία, σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων ενίσχυσαν τον εξωστρεφή τους προσανατολισμό και εδραίωσαν την παρουσία τους σε αγορές τους εξωτερικού. Ειδικότερα:
Η συνεισφορά των βιομηχανικών εξαγωγών στο ΑΕΠ τριπλασιάστηκε το 2022 σε σχέση με το 2010 (23,6% έναντι 8%).
Το ποσοστό συμμετοχής της βιομηχανίας στις εξαγωγές μεγαλώνει. Το 2022 ανήλθε στο 90% (+5 π.μ. σε σύγκριση με το 2010), με τη χώρα να βρίσκεται στη 15η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης.
Η πρόκληση για το μέλλον είναι το πώς θα μπορέσει να μεγιστοποιήσει την εξαγωγική της δυναμική:
Η περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών της βιομηχανίας στη διαμόρφωση του εξαγωγικού χάρτη της χώρας με ένταση του εξαγωγικού προσανατολισμού. Επιδίωξη είναι οι βιομηχανικές εξαγωγές να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα στην εκπλήρωση του στόχου συμμετοχής των εξαγωγών προϊόντων, καυσίμων και υπηρεσιών σε ποσοστό άνω του 40% του ΑΕΠ μέχρι το 2025.
Η περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών προϊόντων υψηλής τεχνολογικής έντασης / τεχνολογίας. Οι εξαγωγές των προϊόντων αυτών καταλαμβάνουν σχεδόν το 5% των συνολικών εξαγωγών αγαθών, κάτι που μεταφράζεται μόλις στην 25η θέση στην ΕΕ.
Η συμμετοχή μας σε Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης.
