Γεωργία Αυγερινού PhD, MD Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος,
Καθηγήτρια Πανεπ. Αθηνών, τ. Νοσοκ. Α. Συγγρός,
Εξέχον μέλος της Αμερικανικής Δερματολογικής Εταιρείας με τίτλο
Excellence in Dermatology,
e-mail: geoavger1@gmail.com
Η αραίωση ή και απώλεια των μαλλιών δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα, όπως αισθήματα ανασφάλειας ή φόβο. Σήμερα υπολογίζεται ότι 200 εκατομμύρια άτομα (άνδρες και γυναίκες) θα εκδηλώσουν ανδρογενετική αλωπεκία (φαλάκρα).
Καθημερινά μπορεί να πέφτουν 80 – 100 τρίχες από τα μαλλιά μας κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.
Μεγαλύτερος αριθμός πτώσης τριχών πρέπει να μας ανησυχεί και να διερευνάται από ειδικό Δερματολόγο ιατρό.
Γενικά η κάθε τρίχα χαρακτηρίζεται από ένα κύκλο ζωής που αποτελείται από 3 βασικά στάδια. 1ο) Το Αναγενές, δηλαδή το στάδιο ανάπτυξης που αντιστοιχεί περίπου στο 80 – 85% όλων των τριχοθυλακιών. Ακολουθεί το 2ο) το Καταγενές στάδιο, ένα μεταβατικό στάδιο που διαρκεί περίπου 2-3 εβδομάδες και αντιστοιχεί περίπου στο 1-2% όλων των τριχοθυλακιών στο φυσιολογικό τριχωτό και 3ο) το Τελογενές, που θεωρείται στάδιο απόπτωσης – θανάτου των τριχοθυλακιών και αντιστοιχεί στο 15% περίπου στο φυσιολογικό τριχωτό για να ξεκινήσει ο κύκλος από την αρχή.
Αιτιολογία – Παθογένεια: Γονίδια και ορμόνες εμπλέκονται στην παθογένεια της νόσου. Δύο βασικές ορμόνες παίζουν κεντρικό ρόλο: η τεστοστερόνη και διυδροξυτεστοστερόνη (DHT). Η κληρονομικότητα μπορεί να αφορά γονέα προς παιδί ή να είναι πολυγονική – δηλαδή από συγγενείς 1ου βαθμού ή και προγόνους. Η ΑΓΑ ακολουθεί πρότυπα κλινικά κατά Ludwing (γυναίκες), Hamilton (άνδρες) και Oslen («χριστουγεννιάτικο δέντρο»), ανάλογα με τον τύπο και το βαθμό αραίωσης ή επιμονής τριχόπτωσης (τελογενής τριχόρροια).
Γενικά η κλινική εικόνα καθορίζεται από τον Δερματολόγο διότι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τον τύπο της αλωπεκίας και τις αιτίες που συμβάλουν στην δημιουργία του προβλήματος.
Υπάρχουν πολλοί τύποι αλωπεκίας, για παράδειγμα η Ανδρογενετικού τύπου σε άνδρες και γυναίκες, η Γυροειδής Αλωπεκία (αυτοάνοσης αιτιολογίας), η Τελογενής Τριχόρροια πολύ συχνή μετά τον τοκετό και λοιμώξεις, η Διάχυτη Αλωπεκία, οι Ουλωτικές Αλωπεκίες με κύριο εκπρόσωπο τον θυλακικό λειχήνα και την πρόσθια ινωτική αλωπεκία που είναι συχνές σε γυναίκες μέσης ηλικίας και ιδιαίτερα στην εμμηνόπαυση και τον Δισκοειδή Ερυθηματώδη Λύκο.
Το Τριχοριζόγραμμα και η Τριχοσκόπηση είναι σημαντικές εργαστηριακές εξετάσεις που γίνονται στο τριχωτό της κεφαλής από εξειδικευμένους δερματολόγους για να καθορίσουν όλα τα στάδια και τις ενδεχόμενες διαταραχές του κύκλου της τριχοφυΐας, ώστε να διευκολύνουν την πρόγνωση και θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαραίτητη είναι και η βιοψία του πάσχοντος δέρματος. Στον εργαστηριακό έλεγχο περιλαμβάνεται ο έλεγχος του θυρεοειδή αδένα, ο σίδηρος ορού, η φερριτίνη, η βιταμίνη D, ο ψευδάργυρος και η ανοσολογική εξέταση για αποκλεισμό συστηματικών νοσημάτων όπως για παράδειγμα Ερυθηματώδης Λύκος, Σύνδρομο Δυσαπορρόφησης.
Άλλες αιτίες που πρέπει να εξετάζονται στο ιστορικό είναι η λήψη φαρμάκων, οι λοιμώξεις και ιδιαίτερα πρόσφατες νοσήσεις από covid, οι εξαντλητικές δίαιτες και τέλος το ψυχογενές stress. Οι καταστάσεις αυτές προκαλούν συνήθως μια κατάσταση έντονης τριχόπτωσης, η οποία διαρκεί περίπου 3-6 μήνες ( Telogen effluvium).
Επίσης στα παιδιά είναι συχνή και η τριχοτιλλομανία και η τραυματική αλωπεκία.
Θεραπευτική αντιμετώπιση. Στόχοι της θεραπείας είναι η αναστολή της εξέλιξης της αλωπεκίας και η αποκατάσταση όσο το δυνατόν ενός μεγάλου μέρους των τριχών.
Σήμερα υπάρχουν αρκετές θεραπείες, που μπορούν να προσφέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Ανάλογα με το προφίλ του ασθενή διαλέγουμε την καλύτερη θεραπεία, όπως φαρμακευτική αγωγή αλλά και άλλες εναλλακτικές θεραπείες με δραστικά συστατικά που βοηθούν στην αναγέννηση των τριχοθυλακιών χωρίς ανεπιθύμητες δράσεις.
Στις γυναίκες ιδιαίτερα είναι βασικό να αποκλείονται καταστάσεις που προκαλούν υπερανδρογονισμό. Η τοπική μινοξιδίλη 2-5 % είναι εγκεκριμένη διεθνώς από το 1992. Η φιναστερίδη 1% κυρίως στους άντρες είναι ένας ισχυρός αναστολέας του ενζύμου 5 – αναγώγαση. Η δουταστερίδη, η σπιρονολακτόνη, η μινοξιδίλη pe ros σε μικρή δοσολογία ή συνδυαστικές θεραπείες όπως Μεσοθεραπεία, ετερόλογες με ειδικές βιταμίνες, βιομιμητικά πεπτίδια ή το PRP (Platelet – Rich – Plasma) – Μεσοθεραπεία αυτόλογη με το πλάσμα του ίδιου του ασθενή πλούσιο σε αιμοπετάλια – με τους αυξητικούς παράγοντες (Growth factors) συντελεί στην αναδόμηση της ταλαιπωρημένης τρίχας και την αγγείωση και αποκατάσταση της Αναγενούς φάσης. Μέθοδος σύγχρονη, αποδεκτή διεθνώς χωρίς παρενέργειες.
Και τέλος η μεταμόσχευση μαλλιών με τις νέες τεχνικές ιδιαίτερα στους άντρες προσφέρει στη βελτίωση αυτού του κοσμητικού προβλήματος.
