Η παχυσαρκία δημιουργεί προβλήματα υπογονιμότητας και μειωμένες πιθανότητες σύλληψης στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, μέσω διαφόρων μηχανισμών:
✤ Αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων
✤ Ολιγο/αμηνόρροια
✤ Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
✤ Κακή ποιότητα σπέρματος (ανδρική παχυσαρκία)
Επιδημιολογικά δεδομένα από την Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (American Society For Reproductive Medicine – ASRM) δείχνουν ότι > 1 στα 10 (12%) περιστατικά πρωτοπαθούς υπογονιμότητας συνδέονται με το σωματικό βάρος – με την παχυσαρκία να ευθύνεται για τα μισά από αυτά και το παθολογικά χαμηλά βάρος σώματος (ΒΜΙ <18) για τα άλλα μισά.
Επίσης, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι >70% των γυναικών με υπογονιμότητα εξαιτίας παθολογικού βάρους συλλαμβάνουν αυτόματα, όταν αυτό διορθωθεί.
Η ASRM συστήνει, όταν το βάρος είναι <95% ή >120% του ιδανικού, η πρώτη θεραπευτική σύσταση για την υπογονιμότητα να είναι η διόρθωσή του. Επίσης, οι παχύσαρκες γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά αποτυχίας σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Εφόσον επιτευχθεί κύηση, ο κίνδυνος αποβολής είναι μεγαλύτερος και η κύηση θεωρείται υψηλού κινδύνου.
Πολλές ιατρικές έρευνες ασχολήθηκαν με την επίδραση της διατροφής στη γονιμότητα. Στις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν με φυσικό κύκλο είναι απαραίτητα συμπληρώματα διατροφής, όπως το φυλλικό οξύ, η Β12 και τα Ω3 λιπαρά οξέα. Επίσης, φαίνεται ότι η “Μεσογειακή διατροφή” επηρεάζει θετικά, ενώ η κακή διατροφή με κορεσμένα trans λιπαρά, επεξεργασμένα κρέατα, γλυκά και ροφήματα με ζάχαρη έχει αρνητικά αποτελέσματα.
Γυναίκες που κατανάλωναν πρόχειρο φαγητό “fast food” και λίγα φρούτα καθυστέρησαν να μείνουν έγκυες, σε σύγκριση με αυτές που ακολουθούσαν υγιεινή διατροφή. Το ίδιο ισχύει και για την ποιότητα του σπέρματος.
Βασικές οδηγίες
Αποφύγετε τα trans λιπαρά:
Εκτός από τη βλαπτική δράση τους, εμπλέκονται στην ορμονική λειτουργία και επηρεάζουν τη γονιμότητα. Μια μεγάλη μελέτη από την Ιατρική σχολή του Harvard έδειξε ότι γυναίκες οι οποίες κατανάλωναν συχνά trans λιπαρά είχαν 70% λιγότερες πιθανότητες να συλλάβουν, σε σχέση με αυτές που δεν τα καταναλώνουν. Τα λιπαρά αυτά βρίσκονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα (συσκευασμένα αρτοποιήματα, γεύματα, πατατάκια). Επίσης, αποφύγετε προϊόντα με την ένδειξη «μερικώς υδρογονοποιημένα λιπαρά».
Προτιμήστε καλά λιπαρά:
Τα πολυακόρεστα βρίσκονται στα σπορέλαια, στους ξηρούς καρπούς και τα Ω3 σε ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί, η ρέγκα, ο τόνος, οι σαρδέλες και η πέστροφα. Ω3 περιέχουν τα καρύδια, το αβοκάντο, ο λιναρόσπορος. Σε μια έρευνα βρέθηκε ότι μπορεί να αυξάνουν την αιμάτωση της μήτρας και να διευκολύνουν την εμφύτευση του εμβρύου.
Μονοακόρεστα:
Είναι πολύ ωφέλιμα για τον οργανισμό και την ορμονική ισορροπία. Βρίσκονται στο ελαιόλαδο, τις ελιές και το αβοκάντο.
ΜΑΡΙΑ ΨΩΜΑ – Ιατρός Βιοπαθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Ιατρική και Χειρουργική της Παχυσαρκίας (Paris VI), Fellow and Board Certified στην Ιατρική της Αντιγήρανσης
