Βασιλική Μουσάτου,
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
beautifulskin.gr
Instagram:@beautifulskin.gr
Ζούμε στην εποχή όπου θριαμβεύουν η ομορφιά και η νεότητα. Η γήρανση όμως είναι αναπόδραστη για όλους. Το ζητούμενο είναι να φαινόμαστε όσο καλύτεροι για την ηλικία μας και να αποφεύγουμε ο,τι μας γερνάει πιο γρήγορα. Σε σχέση με το δέρμα, μελέτες δείχνουν ότι μόνο το 20% της γήρανσης οφείλεται στη γενετική προδιάθεση, ενώ το 80% στο εκθεσίωμα.
Από όλους τους εξωγενείς παράγοντες ο ήλιος είναι ο πιό επιβλαβής. Ο ήλιος είναι ο μεγάλος εχθρός του δέρματος. Η πρώιμη γήρανση λόγω έκθεσης στον ήλιο (φωτογήρανση) είναι το τίμημα για το μαύρισμα του καλοκαιριού. Το ίδιο ισχύει και για τεχνητές πηγές φωτός (κυρίως σολάριουμ).
Από το 1969 ο Albert Kligman έθεσε το ζήτημα της έκθεσης στην UV ακτινοβολία ως βασικό λόγο για την πρόωρη γήρανση του δέρματος. Από τότε έχουν προστεθεί διάφορα άλλα εξίσου σημαντικά στοιχεία: μπορεί οι ακτίνες UV να αποτελούν μόνο το 5% του ηλιακού φάσματος, ωστόσο οι συνέπειες που έχουν για το δέρμα μας είναι σοβαρές: σχηματισμός ελεύθερων ριζών, βλάβες στο DNA, κηλίδες, μικροφλεγμονές, εύθραυστα αγγεία και καταστροφή του κολλαγόνου και της ελαστίνης. Στη διαδικασία της φωτογήρανσης, βέβαια, συμμετέχουν όλες οι UV ακτίνες, ανεξαρτήτως μήκους. Το 80% από τα σημάδια γήρανσης στην επιφάνεια της επιδερμίδας, προέρχεται από την καθημερινή, χωρίς προστασία, έκθεση μας στον ήλιο.
Η ανομοιογένεια του χρωματικού τόνου είναι από τις κύριες εκδηλώσεις φωτογήρανσης και απασχολεί πολλές γυναίκες σε όλες τις ηλικίες. Σε ηλικίες μετά τα 30 μπορεί να εμφανιστεί μέλασμα, διάχυτη δυσχρωμία συνήθως στο μέτωπο, το άνω χείλος, τις παρειές. Σε μεγαλύτερες ηλικίες εμφανίζονται κηλίδες, πιο περιγεγραμμένες δηλαδή δυσχρωμίες είτε ανοιχτόχρωμες είτε πιό σκούρες ανάλογα τον φωτότυπο, στα ήλιοεκτεθειμένα μέρη όπως στο πρόσωπο, το ντεκολτέ και τη ράχη των χεριών. Σε όλες τις δυσχρωμίες κύριο ρόλο παίζει η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία είτε από ήλιο είτε από τεχνητές πηγές (σολάριουμ) που πυροδοτεί την παραγωγή μελανίνης από τα μελανινοκύτταρα όχι με ομοιογενή τρόπο, αλλά κατά τόπους.
Στο μέλασμα η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική και υπάρχει κληρονομική προδιάθεση. Κάποιο ρόλο σε ορισμένες περιπτώσεις παίζει και το ορμονικό υπόβαθρο (εγκυμοσύνη / αντισυλληπτικά / φάρμακα γονιμότητας).
Οι κηλίδες είναι σημείο φωτογήρανσης, πρώιμης γήρανσης του δέρματος λόγω αθροιστικής έκθεσης στον ήλιο (η αντοχή του κάθε φωτότυπου στον ήλιο είναι διαφορετική).
Σε σχέση με την αντιμετώπιση …
Οι κηλίδες αποτελούν θεραπευτική πρόκληση για το δερματολόγο στην Ελλάδα με την τόσο αυξημένη ηλιοφάνεια. Αφ’ ενός οι μήνες χωρίς έντονο ήλιο είναι λίγοι για να κάνουμε πιό αποτελεσματική θεραπεία στο ιατρείο, αφ’ ετέρου οι ασθενείς πρέπει να μάθουν να ανανεώνουν το αντιηλιακό ανά 2-3 ώρες μέσα κι έξω από το σπίτι, κάτι που τους φαίνεται δύσκολο η υπερβολικό. Οι θεραπείες στο ιατρείο για αντιμετώπιση των δυσχρωμιών είναι πολλές και συνδυαστικές: ελαφριά πήλινγκς (για μήνες χωρίς μεγάλη ηλιοφάνεια), ειδικά λέιζερ κυρίως για τις επιφανειακές πανάδες, μεσοθεραπεία με λευκαντικές ουσίες (τρανεξαμικό, γλουταθειόνη, βιταμίνη c) και βέβαια ειδική αγωγή με κρέμες που προτείνει ο δερματολόγος που συνήθως περιέχουν υδροκινόνη, μια ισχυρή λευκαντική ουσία.
Εξυπακούεται ότι δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία εάν δε βάζουμε ανά 3 ώρες αντιηλιακό. Τέλος κάποιες βαθειές δυσχρωμίες (μεικτό και βαθύ μέλασμα) δεν είναι δυνατό να εξαλειφθούν ακόμα και με θεραπείες στο ιατρείο.
Οι θεραπείες για δυσχρωμίες / πανάδες απαιτούν συμμόρφωση και υπομονή και να εφαρμόζονται πολλές εβδομάδες για να αποδώσουν. Απαιτούν επίσης τροποποίηση της συμπεριφοράς ως προς την έκθεση στον ήλιο, κάτι που πολύς κόσμος είναι δύσκολο να αποδεχθεί.
