Συνέντευξη στην Άννα Γριμάνη
Η αγάπη της για το Διάστημα συνδέεται με τα παιδικά χρόνια στο νησί της Μήλου, με την φαντασία και θαυμασμό στον κινηματογραφικό κόσμο των Star Wars και τα X-Files που την ενέπνευσαν ν’ ασχοληθεί με την εξερεύνηση του διαστήματος και το ενδιαφέρον της, όπως η ίδια θα πει, «να μετατραπεί σε πάθος για την κατανόηση άλλων κόσμων». Σήμερα, η Ανεζίνα Σολωμονίδου είναι πλανητολόγος, σύμβουλος σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος και η NASA και ειδική επιστήμονας της Ελληνικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Το ταξίδι της στην επιστήμη πως ξεκινάει;
«Μέσα από τη γηγενή μου περιέργεια και ανάγκη για την κατανόηση της φύσης, απαντά. Σήμερα, μέσα από την εμπλοκή μου σε συναρπαστικές διαστημικές αποστολές, προσπαθώ να έρθω πιο κοντά στις συμπαντικές απαντήσεις. Η συμμετοχή μου σε διεθνή συνέδρια και ομάδες όπως αυτή του «Κόμβου» είναι για εμένα όχι μόνο επιστημονική υποχρέωση, αλλά και μια ευκαιρία να συνδεθούμε ως κοινότητα που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα».
Μέσα από τον ρόλο σας σήμερα που επικεντρώνεστε;
Επικεντρώνομαι σε τρία βασικά πεδία. Την εκπροσώπηση της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος στον τομέα της Ανθρώπινης και Ρομποτικής Εξερεύνησης (Human & Robotic Exploration HRE), ώστε η χώρα να προωθεί την τεχνολογία και επιστημονική της κατάρτιση στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Την σύνδεση των ελληνικών ερευνητικών ομάδων με τη βιομηχανία και με φορείς του εξωτερικού, καθώς το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος αποτελεί κόμβο διασύνδεσης του ελληνικού οικοσυστήματος για το διάστημα.
Οι ανάλυσεις δεδομένων από διαστημικές αποστολές;
Ναι, είναι το τρίτο πεδίο, η ερμηνεία γεωλογικών φαινομένων σε κόσμους όπως ο Τιτάνας, η Ευρώπη και ο Άρης, χρησιμοποιώντας δεδομένα από δορυφόρους και ρομποτικά σκάφη και τη δημιουργία ομάδων από ερευνητές και φοιτητές με τους οποίους εργαζόμαστε στην ανάπτυξη της επιστήμης και διαστημικής τεχνολογίας. Έτσι, συμβάλλουμε στη διαμόρφωση αποστολών με επιστημονική αξία που προωθούν την κατανόηση του ηλιακού συστήματος και την πιθανότητα ύπαρξης ζωής.
Η επιλογή λοιπόν να γίνετε πλανητολόγος;
Η αγάπη μου για τις επιστήμες και την εξερεύνηση γεννήθηκε από μικρή ηλικία, λόγω της καταγωγής μου από το νησί της Μήλου ένα ηφαιστειακό νησί με τρομερό γεωλογικό και ερευνητικό πλούτο. Μεγαλώνοντας, και ούσα από μικρή θαυμάστρια ταινιών και σειρών sci-fi όπως τα Star Wars και τα X-Files το ενδιαφέρον μου για την εξερεύνηση του διαστήματος μετατράπηκε σε πάθος για την κατανόηση άλλων κόσμων. Επιδίωξα την πλανητολογία ως εκπαιδευτική πορεία και εν τέλη ως επάγγελμα καθώς συνδυάζει αυτές τις δύο επιστήμες: τη γεωλογία και την αστροφυσική. Η ιδέα ότι οι πλανήτες, οι δορυφόροι και οι αστεροειδείς κρύβουν μυστικά για την προέλευση και κατανόηση του σύμπαντος και ίσως για την ύπαρξη ζωής, μου έδωσε κίνητρο να ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο. Οι σπουδές μου στην Πλανητολογία και οι μετέπειτα ερευνητικές δραστηριότητες εδραίωσαν αυτή την αγάπη, ενώ η συμμετοχή μου στους διαστημικούς οργανισμούς NASA και ESA, με δίδαξε και με διδάσκει πολλά, ενώ με οδήγησε στο κέντρο της διαστημικής έρευνας.
Η εμπειρία σας από το Jet Propulsion Laboratory (JPL) και τη NASA;
Η εμπειρία μου στο κέντρο της NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) ήταν καθοριστική. Εργαζόμενη 6 χρόνια εκεί, συμμετείχα στην αποστολή Cassini-Huygens, μία από τις πιο επιτυχημένες αποστολές που εξερεύνησε το σύστημα του Κρόνου για 13 χρόνια. Εστιάζοντας στα δεδομένα από τον δορυφόρο Τιτάνα, ανέλυσα την επιφάνειά του και τις δυναμικές αλλαγές της. Η αποστολή αποκάλυψε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες υγρών υδρογονανθράκων, στοιχειώδη για την κατανόηση ενός εντελώς ξένου, αλλά γεωλογικά ενεργού κόσμου που μοιάζει με τη Γη περισσότερο από κάθε άλλο σώμα του ηλιακού μας συστήματος. Μετά το Cassini, η συμμετοχή μου στην αποστολή Europa Clipper, που εκτοξεύθηκε πριν από περίπου 2 μήνες, ενίσχυσε την πεποίθησή μου ότι η εξερεύνηση του διαστήματος είναι το κλειδί για την κατανόηση της ζωής αλλά και για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Η Ευρώπη, ο παγωμένος δορυφόρος του Δία, φιλοξενεί έναν υπόγειο ωκεανό που ίσως περιέχει τις συνθήκες για ζωή. Στο πλαίσιο της αποστολής, εργάστηκα στη μοντελοποίηση γεωλογικών διαδικασιών που συνδέονται με τον πάγο και τα πιθανά υδάτινα ρεύματα, ενώ παράλληλα συμμετείχα στον σχεδιασμό πειραμάτων για την ανίχνευση οργανικών μορίων.
Οι εντυπώσεις σας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA)
Πέρα από την Ευρώπη, δύο άλλοι ενδιαφέροντες ωκεάνιοι κόσμοι είναι ο μεγαλύτερος δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος, ο Γανυμήδης και το διπλανό του φεγγάρι, η Καλλιστώ. Με τη μετάβαση μου στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), είχα την ευκαιρία να εργαστώ πάνω στην προετοιμασία της αποστολή Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) η οποία εκτοηεύθηκε τον Απρίλιο του 2023 και θα επισκεφτεί τον Γανυμήδη, την Καλλιστώ, αλλά την Ευρώπη σε ταυτόχρονη και συνδυαστική εξερεύνηση με το Europa Clipper. H εργασία μου στην ESA με ώθησε στο να συνδυάσω την επιστημονική μου έρευνα με την προώθηση διεθνών συνεργασιών. Στα δύο κέντρα, NASA και ESA, η συνεργασία με διαφορετικές ομάδες και κουλτούρες ήταν ένα ιδιαίτερα εμπλουτιστικό κομμάτι της εμπειρίας μου.
Τι παρουσιάζετε στο 2ο Συνέδριο του οργανισμού “Κόμβος-Δίκτυα Παγκόσμιου Ελληνισμού” στο αμφιθέατρο του Μεγάρου Καρατζά της Εθνικής Τράπεζας;
Στο πλαίσιο του 2ου Συνέδριου “Ο κόμβος της Γνώσης”, θα μιλήσω για το ρόλο της ελληνικής διαστημικής υπηρεσίας, του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, και τις προκλήσεις και τις προοπτικές της ανθρώπινης και ρομποτικής εξερεύνησης στην Ελλάδα.
Μέσα από τη συζήτηση θα μοιραστώ τις εμπειρίες μου από την συμμετοχή μου σε διαστημικές αποστολές στη NASA και την ESA, την επιστροφή μου στην Ελλάδα, και το ρόλο μου στο ΕΛΚΕΔ στην προσπάθεια που κάνουμε ώστε η Ελλάδα να αποτελεί ένα βασικό κέντρο των διαστημικών παγκόσμιων εξελίξεων. Τέλος, θα τονίσω τη σημασία του να εμπνεύσουμε τις νέες γενιές, ώστε να συνεχιστεί η εξερεύνηση του διαστήματος με ανοιχτούς ορίζοντες και όρους επικεντρωμένους στην εκμάθηση και την προστασία του φυσικού κόσμου.
